دیوار ندبه: روایت‌های تاریخی، مذهبی و سیاسی یک مکان مقدس

علی نیکویی، کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان، در یادداشتی به بررسی دیوار ندبه یا دیوار غربی اورشلیم پرداخته است. این دیوار که یادگار تاریخی معبد دوم هیرودیس است، در طول دو هزار سال به سنگی زنده تبدیل شده و حافظ اشک‌ها و دعاهای نسل‌های یهود بوده است. در حافظه جمعی و تبلیغات سیاسی اسرائیل، دیوار ندبه نماد رنج تبعید و امید بازگشت است. با این حال، روایت‌های نادرستی نیز پیرامون آن شکل گرفته است؛ از جمله نسبت دادن آن به معبد سلیمان یا این تصور که نام «ندبه» را یهودیان بر آن نهاده‌اند. پژوهش دقیق نشان می‌دهد که باید میان روایت‌های مذهبی، تاریخی و سیاسی تمایز قائل شد. دیوار ندبه یادآور این نکته است که مکان‌های مقدس نه‌تنها سنگ و خاک، بلکه لایه‌های انباشته از حافظه، ایمان و تفسیر هستند و هر نسل بر آن چیزی می‌افزاید. وظیفه پژوهشگر دین بازشناسی این لایه‌ها و جدا کردن حقیقت از افسانه است تا فهمی روشن‌تر از پیوند میان تاریخ و ایمان به دست آید.

📌 منبع: [یاردانقلی نیوز](https://t.me/yardangoli_news)