ایران و اروپا در آستانه مجمع عمومی سازمان ملل: فرصت دیپلماسی یا تشدید تنش؟

در سایه برگزاری جلسه سرنوشت‌ساز شورای امنیت، تحولات اخیر میان ایران و اروپا مورد بررسی قرار گرفته است. فعال‌سازی مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) ممکن است یک پیروزی کوتاه‌مدت برای تروئیکای اروپایی باشد، اما دستیابی به توافقی برد-برد همچنان امکان‌پذیر است. انتظار می‌رود هیات‌های ایران و کشورهای اروپایی در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دیدارهایی با هدف ایجاد فرصت برای دیپلماسی برگزار کنند. به نظر می‌رسد تنها راه حفظ این فرصت، تعریف یک راه‌حل برد-برد است که هم منافع امنیتی و اقتصادی ایران را در نظر بگیرد و هم نگرانی‌های ادعایی اروپا در مورد برنامه هسته‌ای ایران را برطرف سازد.

اگر تروئیکای اروپایی از درخواست‌های همراه با تحکم و تعیین پیش‌شرط برای فرصت دادن به دیپلماسی فاصله بگیرند، می‌توانند با تمرکز بر برگزاری مذاکرات فوری، تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و اتخاذ گام‌های متقابل که ترکیبی از دیپلماسی و تضمین‌های دوجانبه باشد، از تشدید تنش‌ها جلوگیری کنند.

با توجه به توافق قاهره میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ می‌تواند به ایران فرصت دهد تا اقدامات ملموسی در راستای احیای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، منطبق بر شیوه نامه جدید همکاری، انجام دهد. در مقابل، اروپا می‌تواند تضمین دهد که تحریم‌های سازمان ملل بازنمی‌گردد. این تضمین هم دیپلماسی را زنده نگه می‌دارد و هم از تشدید بحران ناشی از واکنش ایران به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت جلوگیری می‌کند.

تنها راه پیش روی ایران، اتحادیه اروپا، تروئیکای اروپایی، چین و روسیه به عنوان بازیگران باقی‌مانده در برجام، حفظ کانال‌های دیپلماتیک، چه به شکل مستقیم و چه غیرمستقیم از طریق کشورهایی چون قطر، عمان و مصر، برای حل و فصل مساله هسته‌ای ایران است.

تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ با کاهش ریسک‌های فعال‌سازی فوری مکانیسم ماشه، مانند تشدید تنش در منطقه و بازار جهانی انرژی، به اروپا اجازه می‌دهد یک پیروزی دیپلماتیک کسب کند، استقلال از آمریکا را تا حدودی به تصویر بکشد و همزمان نه تنها اهرم دیپلماتیکی را که به ظن خود در اختیار داشته همچنان حفظ کند، بلکه به دیپلماسی چندجانبه نیز فرصتی دیگر بدهد.

فعال‌سازی مکانیسم ماشه ممکن است یک پیروزی کوتاه‌مدت برای تروئیکای اروپایی به حساب بیاید که مدعی حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین هستند و مترصد فرصتی برای تلافی بودند، اما در بلندمدت، اروپا را در موقعیتی ضعیف‌تر قرار می‌دهد؛ چرا که هم اهرم‌های در اختیار اروپا در پرونده هسته‌ای ایران را از دست داده، هم تنش‌های بیشتری را به منطقه غرب آسیا تحمیل کرده و هم هزینه‌های توافق جدید را برای همه بازیگران بالاتر برده است.

📌 منبع: [یاردانقلی نیوز](https://t.me/yardangoli_news)