چرایی تعلیق غنیسازی اورانیوم در دولت خاتمی؛ ریشهها و پیامدها
دولت اصلاحات به ریاست سید محمد خاتمی، در دورهای حساس از تاریخ هستهای ایران، تصمیم به تعلیق غنیسازی اورانیوم گرفت. این تصمیم که در راستای تلاش برای حل و فصل مسالمتآمیز پرونده هستهای ایران و کاهش تنشها با جامعه جهانی اتخاذ شد، پیامدهای مهمی در داخل و خارج از کشور به همراه داشت. دلایل اصلی این تعلیق را میتوان در موارد زیر جستجو کرد:
۱. **فشار دیپلماتیک و اقتصادی:** در آن مقطع، ایران با فشارهای فزایندهای از سوی قدرتهای جهانی، به ویژه آمریکا و اتحادیه اروپا، روبرو بود. تحریمهای اقتصادی و تهدید به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، دولت را بر آن داشت تا برای جلب اعتماد بینالمللی و فراهم کردن فضا برای مذاکرات، گامهایی در جهت شفافسازی و محدود کردن فعالیتهای هستهای خود بردارد.
۲. **تلاش برای اجتناب از درگیری نظامی:** نگرانی از احتمال حمله نظامی به تأسیسات هستهای ایران، یکی دیگر از عوامل مؤثر در اتخاذ این تصمیم بود. تعلیق غنیسازی به عنوان یک اقدام اعتمادساز، میتوانست از شدت این تهدیدات بکاهد و فرصت بیشتری برای دیپلماسی فراهم آورد.
۳. **ملاحظات داخلی و حمایت از رویکرد اصلاحطلبانه:** در داخل کشور نیز، طیف وسیعی از اصلاحطلبان و حامیان دولت، خواهان رویکردی تعاملیتر با جهان و حل و فصل مسالمتآمیز مسائل بودند. تعلیق غنیسازی میتوانست به عنوان دستاوردی در راستای سیاست خارجی تنشزدای دولت خاتمی تلقی شود.
۴. **توافق با آژانس بینالمللی انرژی اتمی:** این تعلیق در چارچوب مذاکرات و توافقات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی صورت گرفت و هدف آن، فراهم کردن اطمینان برای آژانس در خصوص ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران بود.
با این حال، تصمیم به تعلیق غنیسازی با انتقاداتی نیز در داخل کشور مواجه شد. برخی این اقدام را عقبنشینی در برابر فشارهای خارجی و تضییع حقوق هستهای ایران تلقی کردند. پیامدهای این تعلیق، از جمله تأثیر آن بر روند مذاکرات و همچنین بحثهای داخلی پیرامون آن، همچنان موضوع تحلیل و بررسی کارشناسان است.
منبع: farsna