اثرات «اسنپ‌بک» بر تجارت خارجی ایران: از افزایش هزینه‌ها تا جنگ روایت‌ها

فعال‌سازی سازوکار «اسنپ‌بک» (Snapback) در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵، منجر به احیای شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد شد که پیامدهای فوری و قابل توجهی بر تجارت خارجی ایران، به‌ویژه در حوزه کشتیرانی، به همراه داشت. این اثرات را می‌توان در چهار محور اصلی دسته‌بندی کرد:

۱. **افزایش هزینه‌های حمل و نقل:** ممنوعیت بیمه و بازرسی کشتی‌های ایرانی، هزینه‌های حمل و نقل دریایی را تا ۳۰ درصد افزایش داده است.

۲. **اختلال در تجارت غیرنفتی:** ممنوعیت صادرات مواد و فناوری‌های مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران، تجارت غیرنفتی کشور را تا ۲۰ درصد مختل کرده است.

۳. **تضعیف ریال و قطع دسترسی بانکی:** تحریم‌های مالی و تسلیحاتی، دسترسی ایران به سیستم‌های بانکی جهانی را محدود کرده و منجر به تضعیف ۱۴ درصدی ارزش ریال شده است.

۴. **کاهش سرمایه‌گذاری خارجی:** ممنوعیت سرمایه‌گذاری در صنایع حساس، کاهش ۲۵ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در بخش انرژی ایران را در پی داشته است.

این گزارش همچنین به نقش نهادهای جهانی مانند شورای امنیت در افزایش خطر توقیف کشتی‌ها اشاره می‌کند. فعال‌سازی اسنپ‌بک، روایت «تهدید ایرانی» را تقویت کرده و تحریم‌های کشتیرانی را توجیه می‌کند. این رویکرد، ایران را به عنوان «ناقض پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)» معرفی کرده و تجارت با ایران را در چارچوب «تروریسم» قرار می‌دهد. در واقع، این سازوکار، اثرات تحریم‌ها را به «جنگ روایت‌ها» تبدیل کرده و تحریم‌ها را به عنوان «حقیقت» غرب بر ایران تحمیل می‌کند. این روند، روایت انزوای سیاسی ایران را نیز تقویت کرده است.

در نهایت، فعال‌سازی اسنپ‌بک، «توازن قدرت» را به نفع غرب تغییر داده و تحریم‌های کشتیرانی را به ابزاری برای مهار ایران و حفظ هژمونی غرب تبدیل کرده است. این سازوکار، اثرات تحریم‌ها را در چارچوب «رقابت قدرت» قرار می‌دهد.

منبع: khabaronline_ir