عراقچی: ادعای احیای قطعنامه‌های خاتمه‌یافته فاقد مبنای حقوقی است

سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت، هرگونه ادعا مبنی بر «احیا» یا «اعاده» قطعنامه‌های خاتمه‌یافته را فاقد مبنای حقوقی و باطل دانست. وی تصریح کرد که تلاش اروپا برای فعال‌سازی سازوکار «اسنپ‌بک» از حیث شکلی معیوب و از حیث ماهوی فاقد اعتبار است و قادر به ایجاد اثر الزام‌آور نمی‌باشد.

در این نامه که به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مربوط می‌شود، عراقچی با اشاره به تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵، اقدام یک‌جانبه و خودسرانه سه کشور اروپایی عضو برجام در مراجعه مستقیم به شورای امنیت و تلاش برای فعال‌سازی سازوکار «اسنپ‌بک» را بدون برخورداری از هرگونه مبنای مشروع، حقوقی، آیین‌کار یا توجیه سیاسی خواند. وی تأکید کرد که این اقدام با نادیده گرفتن روند حل‌وفصل اختلافات مقرر در برجام صورت گرفته است.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه با استناد به نامه مشترک وزرای امور خارجه ایران، چین و روسیه در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵، مجدداً اعلام کرد که تلاش طرف‌های اروپایی برای توسل به «ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپ‌بک» از نظر شکلی معیوب و از نظر ماهوی فاقد اعتبار است. وی خاطرنشان کرد که هیچ اقدامی که در تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ انجام گیرد، نمی‌تواند برای دولت‌های عضو تعهد حقوقی ایجاد کند و سوابق رأی‌گیری شورای امنیت و مواضع اعضا نیز مؤید این اعتبار حقوقی نداشتن «ابلاغیه» است.

عراقچی همچنین هرگونه تلاش برای احیاء یا فعال‌سازی مجدد نهادهای فرعی مانند «کمیته تحریم» یا «هیئت کارشناسان» پس از تاریخ خاتمه مقرر در بند ۸ اجرایی قطعنامه را فاقد مبنای حقوقی دانست و اعلام کرد که هیچ دولت، دبیرخانه یا مقام رسمی نمی‌تواند بدون تصمیم جدید و صریح شورای امنیت، در این زمینه اقدام قانونی انجام دهد. وی تأکید کرد که قطعنامه ۲۲۳۱ تا تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ نافذ بوده و پس از آن، مطابق با بند ۸ اجرایی، تمامی مفاد آن و نیز مفاد قطعنامه‌های تحریمیِ پیش‌تر خاتمه‌یافته منقضی و فاقد اثر حقوقی مستمر شده‌اند و هیچ‌یک از تدابیر پیش‌تر خاتمه‌یافته پس از این تاریخ قابل احیاء یا اجرا نیستند.

در بخش دیگری از این نامه، به عدم صلاحیت دبیرکل یا دبیرخانه سازمان ملل متحد برای تشخیص، اعلام، اِعمال مجدد یا بازگرداندن قطعنامه‌های خاتمه‌یافته اشاره شد. عراقچی این‌گونه اقدامات را خارج از حدود اختیارات قانونی مقرر در منشور ملل متحد و قطعنامه ۲۲۳۱ دانست و آن را مغایر با نقش اداری و بی‌طرفانه دبیرخانه تلقی کرد. وی تأکید کرد که دبیرخانه نهادی تصمیم‌گیر یا مفسر نیست و نمی‌تواند آثار حقوقی تصمیمات شورای امنیت را تغییر داده یا تمدید کند و هرگونه «ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپ‌بک» یا «تأییدیه» از سوی دبیرخانه از منظر حقوقی باطل و اعتبار نهادی سازمان ملل متحد را تضعیف خواهد کرد. عراقچی درخواست کرد که این مکاتبه به عنوان سند رسمی شورای امنیت و مجمع عمومی توزیع گردد.

منبع: irna_1313